Εμμηνόπαυση
Οι ωοθήκες είναι το όργανο που παράγει τα ωάρια, το αναπαραγωγικό κύτταρο της γυναίκας. Είναι επίσης ένας ενδοκρινής αδένας που παράγει ορμόνες (ανδρογόνα-οιστρογόνα και προγεστερόνη) που ρυθμίζουν το γενετήσιο κύκλο και τη γενετήσια ορμή (libido) της γυναίκας. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής μιας υγιούς γυναίκας, από κάποια εκατομμύρια πρώιμα ωοθυλάκια που υπάρχουν στις ωοθήκες, θα ωριμάσουν και θα ραγούν περίπου 400. Κατόπιν αυτών, οι ωοθήκες αρχίζουν να ανεπαρκούν (“εξαντλούνται”) και η παραγωγή οιστρογόνων στον οργανισμό ελαττώνεται δραματικά. Ως αποτέλεσμα αυτής της φυσιολογικής ορμονικής κατάστασης, μπορεί να εκδηλωθεί μια συμπτωματολογία η οποία αναλόγως με την κάθε γυναίκα μπορεί να έχει πολύ διαφορετικές μορφές, αλλά-κυρίως- ένταση.
Συχνά συμπτώματα αποτελούν οι εξάψεις (ένα αίσθημα καύσους κυρίως στο άνω μέρος του σώματος, το οποίο κατόπιν συχνά αντικαθίσταται με ένα αίσθημα ψύχους και συνοδεύεται από έντονη εφίδρωση), οι μυϊκοί σπασμοί (κράμπες), η συναισθηματική αστάθεια (κυκλοθυμικότητα, κατάθλιψη, φοβίες, ευσυγκινησία, άγχος), η απώλεια συγκέντρωσης (“αμνησία”) ενώ αυτά συνοδεύονται σταδιακά με ξηρότητα του δέρματος και του κόλπου. Η συναισθηματική κατάσταση της γυναίκας είναι ο κύριος παράγοντας που ρυθμίζει την ποιότητα της ζωής με την ύπαρξη των παραπάνω συμπτωμάτων, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις, συνδυαζόμενα μεταξύ τους μπορεί να προβούν επικίνδυνα ακόμη και για τη ζωή της ασθενούς, όταν παίρνουν τη μορφή της υποστρόφου μελαγχολίας που είναι σοβαρή ψυχωσική διαταραχή με αυτοκτονικές τάσεις. Στις περισσότερες γυναίκες πάντως οι περίοδοι αυτές διαβαίνουν χωρίς σοβαρά προβλήματα, σε κάποιες χρειάζεται κάποια ανακουφιστική θεραπεία για κάποιο από τα συμπτώματα (πχ μαγνήσιο για τις κράμπες, λιπαντικό κολπικό gel, ήπια καταπραϋντικά ή υπναγωγά αφεψήματα ή φάρμακα) και τέλος για κάποιες ορμονική υποκατάσταση για ένα διάστημα, ώστε να γίνει πιο ομαλή η διάβαση στη νέα κατάσταση ζωής.
Καθώς η εμμηνόπαυση συμβαίνει συνήθως σε κάποια ηλικία στην οποία μπορεί να συνυπάρχουν άλλοι στρεσογόνοι παράγοντες της γυναίκας (π.χ. περίοδος κατά την οποία τα παιδιά εγκαταλείπουν την μητρική εστία, ηλικία κατά την οποία υπάρχει ανασκόπηση της έως τότε ζωής) και επειδή και η ίδια έχει για πολλές γυναίκες μια συμβολικότητα ως “οριστικό τέλος της νεότητας”, κανένας από τους παραπάνω παράγοντες δεν πρέπει να θεωρείται ως ελάσσονος σημασίας στην αντιμετώπιση.
Τέλος, κατά τα χρόνια της εμμηνόπαυσης, η γυναίκα σταματά να υπερτερεί του άντρα ως προς την επίπτωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων (ιδίως η καπνίστρια), ενώ στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες εκδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό η απώλεια οστικής μάζας (οστεοπενία και οστεοπόρωση). Αυτή η τελευταία, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ποιότητα της ζωής της γυναίκας κατά την περίοδο του γήρατος και η πρόληψή της θα πρέπει να αρχίσει με την έναρξη της συμπτωματολογίας της κλιμακτηρίου και η παρακολούθησή της να ενταχθεί στους ετήσιους προληπτικούς ελέγχους της γυναίκας