Υπερθυρεοειδισμός
Ο όρος περιγράφει μια κατάσταση που οφείλεται στην υπερβολική δράση των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό. Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι εξωγενής ή ενδογενής.
Ο εξωγενής (φαρμακογενής) υπερθυρεοειδισμός είναι το αποτέλεσμα χορήγησης υψηλής δόσης θυροξίνης (Τ4) ή τριιωδοθυρονίνης (Τ3). Κάποιες φορές είναι επιθυμητός (θεραπεία καταστολής, ή θεραπεία αναστολής της θυρεοειδικής λειτουργίας) και κάποιες άλλες ανεπιθύμητος και προκύπτει λόγω υπερβολικής αντιρρόπησης θεραπευόμενου υποθυρεοειδισμού.
Ο ενδογενής υπερθυρεοειδισμός είναι αποτέλεσμα υπερβολικής απελευθέρωσης Τ4 ή Τ3 από το θυρεοειδή αδένα. Η απελευθέρωση των θυρεοειδικών ορμονών από τον αδένα μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας καταστροφικής διεργασίας (θυρεοειδίτιδα) ή λόγω υπερπαραγωγής από το θυρεοειδή. Η τελευταία μπορεί να είναι αποτέλεσμα αυτόνομης λειτουργίας όζων του θυρεοειδούς (τοξική ή υποτοξική οζώδης βρογχοκήλη, τοξικό αδένωμα) ή μιας γενικής υπερλειτουργίας του αδένα λόγω παραγωγής διεγερτικών αντισωμάτων από το ανοσοποιητικό σύστημα (νόσος Graves) ή εξαιρετικά σπάνια από υπερπαραγωγή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) από την υπόφυση. Αναφέρεται εδώ επίσης και μια συχνή φαρμακογενής αιτία υπερθυρεοειδισμού που αποτελεί παρενέργεια της αντιαρρυθμικής ουσίας αμιοδαρόνη (Angoron).
Ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί συμπτωματολογία που προσομοιάζει με αγχώδη διαταραχή. Ο ασθενής εμφανίζει υπερένταση, ταχυκαρδίες, εφιδρώσεις, αϋπνία, αύξηση των κενώσεων και λεπτό τρόμο των άκρων χειρών, μερικές φορές και των βλεφάρων. Πολλές φορές παρατηρείται αύξηση της μεσοβλεφάριας πτυχής (“λάμπον όμμα”) που γίνεται συνήθως αντιληπτή από κάποιο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο. Το βλέμμα “αγριεύει” και μπορεί κατά την κίνηση του οφθαλμού προς τα κάτω, να φαίνεται πάνω από την ίριδα ο σκληρός χιτώνας (το “ασπράδι” του ματιού). Κοινά συμπτώματα είναι η κόπωση, όπως και οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως στις γυναίκες (κυρίως συχνομηνόρροια). Αν πρόκειται περί της νόσου του Graves, τότε τα συμπτώματα από τα μάτια μπορεί να είναι πιο έντονα με ερυθρότητα του επιπεφυκότα, αίσθηση άμμου, καύσος ή φωτοφοβία. Αυτό είναι η οφθαλμοπάθεια της νόσου του Graves, η οποία είναι σοβαρή επιπλοκή που πρέπει αμέσως να εκτιμηθεί από ενδοκρινολόγο και να αντιμετωπισθεί καταλλήλως όσο το δυνατό πιο σύντομα, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.
 |
 |
| Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια-Αρχικό στάδιο | Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια-Προχωρημένο στάδιο |
Η θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού είναι ανάλογη της αιτίας που την προκάλεσε και αναλόγως αυτής μπορεί να κυμαίνεται από απλή παρακολούθηση, χορήγηση απλών αντιφλεγμονωδών, έως τη χορήγηση κορτικοστεροειδών (κορτιζόνης) και αντιθυρεοειδικών φαρμάκων. Η θεραπεία της οφθαλμοπάθειας εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται και συνίσταται στη λήψη γενικών προστατευτικών μέτρων, στη χορήγηση φαρμάκων και στις χειρουργικές λύσεις. Το κυριότερο αρχικό μέτρο που πρέπει να λάβει κάποιος ασθενής έως ότου προσέλεθι στον ενδοκρινολόγο είναι η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή της έκθεσης στον καπνό τρίτων, η προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία και την ακτινοβολία από οθόνες, όπως και η συχνή εφύγρανση των οφθαλμών με τεχνητά δάκρυα.